Олон хүн зуны улиралд турах хялбар гэж боддог ч зарим тохиолдолд жин нэмэх, хөөх, хавагнах шинжүүд нэмэгдэх магадлалтай байдаг. Үүний шалтгаанууд дараах байж болно:
☀️ 1. Дулааны нөлөө ба шингэний тэнцвэр алдагдах
- Халуунд хөлс их гарах тул ус, электролитын дутагдал үүсч, бие өөрийгөө хамгаалахын тулд ус барихбуюу хөөх байдалд ордог.
- Ялангуяа давс их хэрэглэвэл энэ нь улам нэмэгдэж, хаван үүсэхэд хүргэнэ.
🍦 2. Илчлэг ихтэй “зуны амттан”
- Зайрмаг, шэйк, хийжүүлсэн ундаа, шарсан мах зэрэг зуны үеийн дуртай хүнснүүд нь их хэмжээний сахараар баялаг.
- Илчлэг хэтрүүлсэн үед жин нэмэгдэнэ.
💧 3. Ус дутмаг хэрэглээ
- Хэдийгээр хөлс их гарах ч хүмүүс хангалттай ус уудаггүй. Үүний улмаас бие шингэнээ барих гэж оролдож, хаван хөөх шинж үүснэ.
🪑 4. Хөдөлгөөний дутагдал
- Амралт, аялал, зугаалга зэргээс болж хүмүүс тогтмол дасгал хийхээ хойшлуулдаг.
- Үүний улмаас бодисын солилцоо удааширч, илүүдэл энерги хуримтлагдаж жин нэмнэ.
🍻 5. Архидалт, давс ихтэй зууш
- Зуны үдэшлэг, аялал, наадам зэрэгт архи, пиво, давстай хатаасан зууш их хэрэглэдэг.
- Спирт нь ус барих шалтгаан болдог, мөн элэгний ачааллыг нэмэгдүүлж хаван үүсгэдэг.
🛏 6. Унтах горим алдагдах
- Шөнө оройтож унтах, амралтын хуваарь өөрчлөгдөх зэрэг нь дааврын тэнцвэрийг алдагдуулж, хэт идэлт, жин нэмэхэд нөлөөлнө.
Зуны улиралд жингээ хэрхэн барих талаар
Зуны улиралд жингээ хадгалах хамгийн тохиромжтой үе байдаг. Учир нь нар, хөдөлгөөн, шинэ жимс ногоо гээд олон зүйл жингээ хянахад дэмжлэг болдог. Доорх зөвлөгөөнүүд танд жингээ барихад тус болно:
🥗 1. Шинэ хүнсийг ашигла
- Жимс, ногоо – улирлын шинэхэн бүтээгдэхүүнүүдийг түлхүү хэрэглэ. Тухайлбал: тарвас, тоор, гүзээлзгэнэ, өргөст хэмх, улаан лооль гэх мэт.
- Бага илчлэгтэй салад – үдийн болон оройн хоолны оронд салад идэх нь илүү хөнгөн, биед амар байдаг.
💧 2. Ус сайн уу
- Хөлс их гардаг учраас шингэний алдагдал амархан явагддаг. Өдөрт 2-3 литр ус ууж хэвш.
- Чихэртэй ундаа, хийжүүлсэн ус, амтат шүүснээс зайлсхий.
🏃♀️ 3. Идэвхтэй хөдөлгөөн хий
- Гадаа алхах, гүйх, дугуй унах, сэлэх зэрэг зуны спорт маш тохиромжтой.
- Өдөрт хамгийн багадаа 30 минут идэвхтэй хөдөлгөөн хийхийг зорь.
🍽 4. Хоолоо хэтрүүлэхгүй байх
- Зуны халуунд хоолны дуршил багасдаг учраас энэ үеийг ашиглан хэт их идэх зуршлаас татгалз.
- 3 үндсэн хоол, 1-2 хөнгөн зуушаар өдрийн хооллолтоо зохицуул.
😴 5. Унтах цагт анхаар
- Унтаж амрахгүй бол дааврын тэнцвэр алдагдаж, жинг нэмэгдүүлдэг.
- Шөнө 6-8 цагийн гүн нойр авч хэвших хэрэгтэй.
⛔️ 6. Чихэр, өөх тосноос зайлсхий
- Зуны улиралд зайрмаг, амтат ундаа, түргэн хоолны хэрэглээ ихэсдэг. Үүнийг хязгаарла.
- Илчлэг багатай, байгалийн гаралтай амттан сонгоорой (жишээ нь: хөлдөөсөн жимс).
Нэмэлт зөвлөгөө
🧠 1. Хоолны талаар ухаалгаар сэтгэ
- “Би хоолноос татгалзаж байна” биш, “Би биеэ хайрлаж байгаа учраас зөв сонголт хийж байна” гэж өөрийгөө урамшуул.
- Хооллож байгаа үедээ анхаарлаа төвлөрүүл, телевизор, гар утсаа унтраа — ингэснээр хэтрүүлж идэхээс сэргийлнэ.
🍽 2. Тогтсон цагт, бага багаар хоолло
- Өдөрт 3 үндсэн хоол + 1-2 хөнгөн зуушаар тогтмол хооллож хэвш.
- Хэт өлсөх үед хяналт алддаг тул бага багаар, ойр ойрхон идэж байх нь чухал.
🥄 3. Хоолоо хэмжиж сур
- Хэмжүүргүй иддэг зуршил жингийн хамгийн том дайсан.
- Жишээ нь: будаа – 1 атга, мах – гарын алганаас томгүй, салад – 2 атга гэх мэт өөрийн биеийн хэмжээгээр “нүдээр хэмжих” дадалтай бол.
📝 4. Жингээ биш, зуршлаа хяна
- Жингийн хэлбэлзэл (усны хэмжээ, даавар, стрессээс хамаараад) өдөр тутамд өөрчлөгдөж болно.
- Харин унтаж байгаа эсэх, хичнээн ус уусан, яаж хөдөлсөн, юу идсэн гэдгээ ажиглах нь илүү үр дүнтэй.
🚶♀️ 5. Идэвхтэй хөдөлгөөн – өдөр бүр
- Байнгын дасгал хийхгүй байсан ч аль болох хөдөлгөөнтэй байх (шатаар явах, алхах, суниах).
- “10 минут ч гэсэн хөдөлбөл дээр” гэдэг уриа санаарай.
💬 6. Өөрийгөө хэт битгий зэмлэ
- Хэрвээ нэг өдөр буруу идсэн бол “одоо боллоо, больё” гэж битгий бод. Маргааш үргэлжлүүлэх боломжтой.
- Тогтвортой байдал бол төгс төгөлдөр байх биш, уян хатан, зорилготой байх юм.
🧂 7. Давс, чихэр, тосыг хяна
- Бүх зүйлээс татгалзах биш, харин хэмжээ, давтамж дээр анхаараарай.
- Жишээ нь: долоо хоногт 1 удаа дуртай амттанаа бага хэмжээгээр идэх нь сэтгэл ханамжийг нэмнэ.
🧘♀️ 8. Стресс багатай амьдрах
- Стресс → кортизол даавар ↑ → хоолны дуршил ↑ → жин ↑
- Йог, амралт, найз нөхөдтэйгөө уулзах гэх мэт стресс тайлах аргуудыг олоорой.
